Sanatorium of Sound (Sanatorium Dźwięku) to festiwal skoncentrowany na muzyce eksperymentalnej oraz szeroko pojętej sztuce dźwiękowej i sonicznej. Jego głównym celem jest prezentacja jak najszerszego spektrum zjawisk związanych z rozwojem form muzycznych w XX i XXI wieku, z zachowaniem równowagi pomiędzy tradycjami muzyki eksperymentalnej ostatnich kilku dekad a nowymi, wciąż pozbawionymi struktury tendencjami. Dotychczas na festiwalu zaprezentowano realizacje około 200 artystów z całego świata. Festiwal kierowany jest przez Gerarda Lebika i Zuzannę Fogtt i odbywa się w miejscowości Sokołowsko w górach na granicy polsko-czeskiej.
Program festiwalu rozwija się wielowarstwowo, obejmując koncerty, zamówienia, instalacje dźwiękowe, performanse, prace konceptualne, warsztaty, dyskusje, prezentacje, rezydencje artystyczne i dźwiękową praktykę kuratorską związaną z ekologią dźwięku, architekturą, naturą i medycyną.
Sanatorium Dźwięku to festiwal prowadzony przez Fundację Sztuki Współczesnej In Situ w Sokołowsku. Głównym celem fundacji jest stworzenie przestrzeni dla sztuki, edukacji i interdyscyplinarnych procesów twórczych promujących działania w zakresie międzynarodowego dziedzictwa poświęconego współczesnej sztuce i kulturze, koncentrując się na muzyce, sztuce dźwiękowej i wizualnej, performance i filmie. Od 2007 roku In Situ organizuje: Sokołowsko Festiwal Filmowy Hommage à Kieślowski, Konteksty-Międzynarodowy Festiwal Sztuk Efemerycznych, Sanatorium Dźwięku, a od 2017 roku prowadzi Archiwum Krzysztofa Kieślowskiego.
Festiwal Sanatorium Dźwięku został wsparty przez: MKiDN, Pro Helvetia, Goethe Institut, Austriackie Forum Kultury, Kulturstiftung Des Bundes.
Historia Sokołowska i sanatorium dr Brehmera
Sokołowsko to miejscowość uzdrowiskowa w Sudetach na granicy polsko-czeskiej. Pierwsza wzmianka o Sokołowsku (wówczas niemieckim mieście Görbersdorf) pojawiła się w 1357 roku, kiedy to zostało założone przez benedyktynów z Broumova. W 1509 roku Sokołowsko zostało kupione przez rodzinę Hochbergów. W 1855 roku dr Hermann Brehmer przy wsparciu Aleksandra von Humboldta i Pruskiej Rady Państwa założył w Sokołowsku pierwsze na świecie specjalistyczne sanatorium przeciwgruźlicze, stosując nowatorską metodę leczenia klimatycznego i dietetycznego. Budynek zaprojektowany przez Edwina Opplera był perłą neogotyckiej architektury pośród pięknego krajobrazu, w górach. W 2007 roku Fundacja Sztuki Współczesnej In Situ nabyła ruiny dawnego sanatorium dr Brehmera, rozpoczynając prace nad jego odbudową po pożarze w 2005 roku. Odbudowane sanatorium mieści obecnie Sokołowsko Laboratorium Kultury, Festiwal Sanatorium Dźwięku, a także Archiwum Krzysztofa Kieślowskiego.
Historia festiwalu
Program festiwalu rozwija się wielowarstwowo, oscylując wokół kilku kluczowych idei, w tym koncertów, instalacji dźwiękowych, muzyki komponowanej i improwizowanej, performansów, prac konceptualnych, dyskusji i prezentacji. Wiele z nich powstało specjalnie dla kontekstu miejsca podczas rezydencji artystycznych w Sokołowsku rozpoczętych w 2016 roku we współpracy z programem Air Wro.
Każdego roku Sanatorium Dźwięku koncentruje się na innym temacie, dostosowując program bieżącej edycji do jego głównej idei:
2022
Tematem przewodnim trzech kolejnych edycji festiwalu Sanatorium Dźwięku będzie jedno z najbardziej niedookreślonych pojęć – czas. Przyjrzymy się jego różnym aspektom, próbując uchwycić złożoność problemu. W pierwszej kolejności poruszone zostaną kwestie przemijania i bezczasowości.
Są to bowiem dwa aspekty czasu, które wzajemnie się przenikają i uzupełniają. Ze względu na to, że wzajemnie się warunkują, można je uznać za dwa oblicza naszej ludzkiej skończoności, niczym awers i rewers. W codziennym życiu znajdujemy się pomiędzy Heraklitem a Parmenidesem: jednym okiem spoglądamy na upływający czas, a drugim na wieczność. Wydaje się, że nie możemy wyjaśnić tego, co zmienne, bez odniesienia tego do tego, co trwałe. Nie możemy mówić o trwaniu bez wyobrażania sobie, że nosi ono znamię pewnego rodzaju niezmienności. Nie możemy nawet mówić o czasie, nie myśląc jednocześnie o wieczności i odwrotnie. Podczas tegorocznej edycji festiwalu Sanatorium Dźwięku spróbujemy na chwilę zatrzymać czas i przyjrzeć mu się z bliska.
Artyści między innymi: Catherine Lamb, Rebecca Lane, Emilio Gordoa, Burkhard Beins, Jérôme Noetinger, Bakbilvv, Xavier Lopez, Sylwia Żytyńska, Katarina Gryvul, Carsten Stabenov, Björn Erlach, Wacław Szpakowski, Bastian Pfefferli, Charlie, Bryan Eubanks, Hermeneia, Andrew Lafkas, Martyna Basta, Antonina Nowacka, Ryo Ikeshiro, Jan Moss, Paweł Romańczuk, Lena Czerniawska, Biuro Dźwięku Katowice, Todd Capp, Derek Shirley, Sacred Realism, Mario de Vega, Canti Spazializzati Collective, Paweł Szroniak.
2021
Pomysł na edycję 2021 – „POWRÓT DO NORMALNOŚCI” był przedsięwzięciem, które miało udowodnić, że powrót do normalności jest jedynym rozwiązaniem i głównym priorytetem po pandemicznej izolacji. Sanatorium Dźwięku to festiwal, którego największą wartością jest prezentacja muzyki i sztuki dźwiękowej w kontekście miejsca, w którym się odbywa, dzięki czemu znów spotykamy się blisko natury, blisko siebie.
Artyści: Biliana Voutchkova, Peter Ablinger, Burkhard Beins, Aleksandra Słyż, Edka Jarząb,Tatiana Heuman, Halszka Sokołowska, Hugo Esquinca, Mario De Vega, Lutto Lento, Tim Show, Podpora/Kohyt, Sebastian Cichocki, Wojciech Kucharczyk, Temple of Urania, Katarzyna Krakowiak.
2019
W 2019 roku we współpracy z Phonurgia (Neapol, Włochy) i NK Projekt (Berlin, Niemcy) Sanatorium zostało zaprezentowane jako MUSICA SANAE pod kuratelą Michała Libery. MUSICA SANAE to oparty na badaniach projekt artystyczny poświęcony dźwiękowi i medycynie. Podczas trzech kolejnych wydarzeń w Neapolu, Sokołowsku i Berlinie oraz następującej po nich publikacji zaprezentujemy kilkanaście zamówionych kompozycji, instalacji, dzieł sztuki i wykładów ukazujących historię współczesnych skrzyżowań praktyk dźwiękowych i związanych ze zdrowiem. Program pokaże, w jaki sposób nowe sposoby słyszenia zrodzone z tych skrzyżowań leżą u podstaw naszego życia.
współczesne pojęcia zdrowia psychicznego, dobrego samopoczucia, higieny, postępu i zdrowia. Edycja berlińska odbyła się w Museum Kesselhaus Herzberge. Edycja neapolitańska odbyła się w Castel Nuovo.
Artyści: Peter Abliger; Felicia Atkinson; Tiziana Bertoncini; Biuro Dźwięku Katowice; Erik Bünger; Luciano Chessa; Rudolf Eb.er; Les énérves; Hacklander / Hatam; Carl Michael von Hausswolff; Gerard Lebik; Barbara Kinga Majewska & Tony di Napoli; Maria della Morte; Anthony Pateras (with Tiziana Bertoncini, Lucio Capece, Riccardo La Foresta, Gerard Lebik, Mike Majkowski & Chiara Mallozzi); Phonoscopie; Seppo Renvall & Aspec(t); Testcard.
2018
Sanatorium Dźwięku 2018 koncentrowało się na sztuce radiowej i performansie dźwiękowym podejmującym zagadnienie dźwięku w zdefiniowanej i niezdefiniowanej przestrzeni. Artyści między innymi: Rasha Ragab, Christoph Nicolaus, Peter Rehberg, Takahiro Kawaguchi, Oramics, Martyna Poznańska, Ute Wassermann, Lee Patterson, Aki Onda, Keith Rowe, Izabela Smelczyńska, Valerio Tricoli, Teoniki Rozynek, Michał Libera, L’tronica Festival, Sebastien Branche, Mikko Savela, Knut Aufermann, Sarah Washington, D’incise Cyril, Bondi, Gerard Lebik, Lucio Capece, Maciej Ozóg, Paweł Romańczuk, Matej Frank, Mariusz Knysak, Daniel Brożek, Lukas Jirićka, Paweł Szroniak, Kama Sokolnicka, Wilhelm Bras, Tomasz Opania.
Sanatorium Dźwięku 2018 koncentrowało się na sztuce radiowej i performansie dźwiękowym podejmującym zagadnienie dźwięku w zdefiniowanej i niezdefiniowanej przestrzeni. Wśród artystów znaleźli się między innymi: Rasha Ragab, Christoph Nicolaus, Peter Rehberg, Takahiro Kawaguchi, Oramics, Martyna Poznańska, Ute Wassermann, Lee Patterson, Aki Onda, Keith Rowe, Izabela Smelczyńska, Valerio Tricoli, Teoniki Rożynek, Michał Libera, L’tronica Festival, Sebastien Branche, Mikko Savela, Knut Aufermann, Sarah Washington, D’incise Cyril, Bondi, Gerard Lebik, Lucio Capece, Maciej Ozóg, Paweł Romańczuk, Matej Frank, Mariusz Knysak, Daniel Brożek, Lukas Jirićka, Paweł Szroniak, Kama Sokolnicka, Wilhelm Bras, Tomasz Opania.
2017
Edycja 2017 upłynęła pod znakiem nowatorskich zabiegów z zimnymi i gorącymi dźwiękami, patykami i kamieniami, w kinie i w plenerze. Dry Mountain Orchestra pod batutą Keitha Rowe’a i Gerarda Lebika pracowała z konceptualnymi partyturami Christiana Wolffa, poszukując klucza do współczesnej interpretacji muzyki eksperymentalnej. sanatory17 – wystawa przygotowana przez wiedeńskich artystów Klausa Filipa i Noida – prezentowała współczesne trendy w europejskiej sztuce dźwięku, a punktem wyjścia programu Cinema Surroundings kuratorowanego przez Michała Liberę był dźwięk w filmie i jego problematyczny status.
Artyści: Alfredo Costa Monteiro, Ute Wassermann, Lucio Capece, Klaus Filip, Noid Julien Ottavi, Katarzyna Liberowska, Mario de Vega, Marcin Barski, John Tilbury, Keith Rowe, Ryoko Akama, Phill Niblock, Daniel Brożek, Boris Baltschun, Kurt Liedwart, Ulla Rauter, Serge Baghdassarian, Gerard Lebik, DJ Morgiana, Bartosz Zaskórski, Jan Topolski, Daniel Muzyczuk, Michał Libera, Barbara Kinga Majewska, Christine Schorkhuber, Piotr Tkacz, Łukasz Szałankiewicz, Adam Donovan, Zsolt Sóres, Ahad Hilary, Jeffery Gideon, Kiers, Henryk Zastróżny, Łukasz Jastrubczak, Marek Chołoniewski, Julia Eckhardt.
2016
Edycja 2016 zwróciła się w stronę kompozycji, ale podeszła do niej w nieortodoksyjny sposób: wyeksponowano tak zwane „inne tradycje” kompozytorskie, tradycje, których nie da się łatwo umieścić w panoramie europejskiej muzyki akademickiej.
Edycja 2016 odbywa się we współpracy z Europejską Stolicą Kultury Wrocław 2016. W ramach Programu Rezydencji Artystycznych A-i-R Wro. Artyści między innymi: Valerio Tricoli, Mario de Vega, Alessandro Bosetti, Martin Howse, Olivia Block, Michael Pisaro, Stephen Cornford, Keith Rowe, Gerard Lebik, Bryan Eubanks, Xavier Lopez, Jonas Kocher, Gaudenz Badrutt, Emilio Gordoa, Johnny Chang, Mike Majkowski, Anna Zaradny, Lucio Capece, Ensemble Phoenix plays Robert Piotrowicz, Kasper Toeplitz, Alex Beuss, Antoine Cheseex, Kurt Liedwart.
2015
Sanatorium Dźwięku 2015 pokazało elektroakustyczną muzykę improwizowaną prezentując takich artystów jak Magdy Mayas, Tony Buck, Keith Rowe, Axel Dörner, Burkhard Beins, Angelica Castello, Jérôme Noetinger, Robert Piotrowicz; kompozytorów jak Kasper T. Toeplitz czy Manfred Werder czy artystów dźwięku jak Tomoko Sauvage.
Festiwal był wspierany i organizowany we współpracy z takimi podmiotami jak MKiDN, Pro Helvetia, Austriackie Forum Kultury, Kulturstiftung Des Bundes, Phonurgia Naples, N.K. Berlin project.
Linki:
www.sanatoriumofsound.com https://www.facebook.com/sanatoriumdzwieku
Fundacja Sztuki Współczesnej In Situ w Sokołowsku
Press:
The Wire – Global Ear by Biba Kopf listopad 2019 (numer 429)
Hyperallergic – Festiwal w Polsce poszerza nasze rozumienie hałasu i dźwięku autor: Dorian Batycka
Wideo:
zwiastuny wideo https://www.ursss.com/?s=sanatorium
