W sferze plastyki i literatury pojęcie hałasu funkcjonowało jako pojemna metafora, pozwalająca opisać chociażby tempo wielkomiejskiego życia lub rozdarcie ludzkiej podmiotowości, jednak w muzyce był to czynnik niosący zmiany o znaczeniu prawdziwie fundamentalnym, bo pozwalającym znacząco poszerzyć zasób środków ekspresji i repozytorium form, a zarazem konceptualnie przepracować podstawowe pojęcia dyskursu muzycznego. Stanowił istotny punkt odniesienia zarówno dla Edgarda Verèse’a, Johna Cage’a, jak i Zbigniewa Karkowskiego.

Współcześnie hałas nadal jest fenomenem. Występuje on w nowych wcieleniach, z łatwością dostosowując się do realiów świata 3.0. Nie chodzi tu więc wyłącznie o ekologię dźwięku, ale o cały obszar zjawisk związanych z przekazem informacji, cyberprzestrzenią, mediami, sztuką. Podczas tegorocznej edycji Sanatorium Dźwięku chcemy wrócić do momentu narodzin hałasu, który objawił się w płomiennych odezwach włoskich futurystów. Spróbujemy tym samym zrewidować historię awangardy, upatrując w niej zarówno inspiracji, jak i wskazując na postulaty, które z dzisiejszej perspektywy wydają się być reakcyjne czy wręcz groźne pod względem politycznym. Poszukamy odpowiedzi na pytanie, czym miałby być nowy futuryzm i gdzie szukać jego korzeni, źródeł ideowo-artystycznych.

Szczególnym wydarzeniem festiwalu będzie koncert otwarcia w Kinie Zdrowie, podczas którego usłyszymy wykonanie nowych kompozycji napisanych specjalnie dla The Orchestra of Futurist Noise Intoners czyli szesnastoosobowego zespołu prowadzonego przez włoskiego kompozytora Luciano Chessa, grającego na replikach eksperymentalnych instrumentów zaprojektowanych przez Luigiego Russolo (tzw. intonarumori). We współpracy z  Performa biennial, Orkiestra Intonarumori (16 instrumentów) jest sprowadzona na tę okazję z Nowego Jorku. Koncert ten odbędzie się w 110-lecie ogłoszenia manifestu Art of Noise, a festiwalowe zamówienia kompozytorskie zrealizowane przez Johna Hegre, Mariam Gviniashvili, Aleksandrę Słyż oraz Gerarda Lebika,  wykona orkiestra w składzie: Klaus Holm, John Hegre, Jon Wesseltoft, Mike McCormick, Guoste Tamulynaite,  Magdaléna Manderlová, Mariam Gviniashvili, Martyna Kosecka, Teoniki Rożynek, Aleksandra Słyż, Martyna Poznańska, Piotr Peszat, Jacek Sotomski, Zosia Hołubowska, Gerard Lebik, Marek Chołoniewski, dyrygowana przez Luciano Chessa. Artyści zaangażowani w projekt The Orchestra of Futurist Noise Intoners zaprezentują również swoje solowe prace na wielokanałowym systemie dźwiękowym  Biura Dźwięku Katowice. Z BDK wystąpią również: Justyna Stasiowska i Szymon Szewczyk.

Swoje noisowe wizje muzyczne zaprezentują australijski kompozytor i gitarzysta Oren Ambarchi, Robert Piotrowicz eksplorujący świat muzyki modularnej, biorący na warsztat magnetofony szpulowe Włoch Valerio Tricoli czy crys cole – kanadyjska artystka dźwiękowa pracująca m.in z kompozycją i improwizowanym performansem. Magdalena Manderlova, Paweł Kulczyński oraz artystka związana z Sokołowskiem – Edka Jarząb pokażą indywidualne spojrzenie na instalacje dźwiękowe.  

Austriacki członek Academy of Arts w Berlinie Peter Ablinger, zaliczany do grona najbardziej wpływowych kompozytorów muzyki współczesnej XX wieku, zaprezentuje m.in.: THE REAL AS IMAGINARY (2012), Beehive – sound sculpture, 2021, General Strike of Art, C-A-G-E, Music Mirror oraz WEISS / WEISSLICH 25b/25c. 

W programie również premierowa kolaboracja Lacking sound Fest oraz Electropixel Festival – SUBTROPICAL OSCILLATION II / ELECTROPIXEL ULTIMATE SOUND WAVES. Francuscy artyści Jenny Pickett i Julien Ottavi połączą siły z reprezentantami tajwańskiego undergroundu: Lai Tsung Yun, Huang Ya Nung, Lucia H Chung, Yan Sheng Wen. Dodatkowo, ich solowe projekty audiowizualne będzie można zobaczyć w spektakularnych ruinach byłego Sanatorium Dr. Brehmera.

Czeską scenę muzyki eksperymentalnej będą w tym roku reprezentować: Ursula Sereghy, Michal Kindernay oraz Aestum. Z kolei niestandardowe podejście do muzyki klubowej zaprezentują: hermeneia, julek ploski, Avtomat i Sara Persico. 

Nie zabraknie również premier wydawniczych. Pod szyldem kooperacji labelu Sokołowsko Music z wytwórnią Bocian Records ukaże się album Valerio Tricoli pt. Silesian Seizures Showtimes – koncert nagrany podczas jego występu na festiwalu w 2018, oraz duet Keith Rowe / Gerard Lebik pt. “Dry Mountain”, wydany nakładem Inexhaustible Editions.

Problematyce związanej z futuryzmem poświęcony zostanie specjalny cykl wykładów i dyskusji z udziałem artystów i badaczy awangardy kuratorowany przez wrocławskiego literaturoznawcę Pawła Szroniaka. W programie m.in. rozmowy o  reakcyjnej awangardzie, rozważania na temat roli AI w sztuce, historia Intonarumori, oraz dyskusja wokół książki Walking From Scores Eleny Biserny. Swój udział w panelach potwierdzili: Daniel Muzyczuk, Agnieszka Pindera, Joanna Sokołowska, Maciej Ożóg, Canti Spazializzati. 

Rokrocznie program festiwalu rozwija się wielowarstwowo, obejmując koncerty, zamówienia kompozytorskie, instalacje dźwiękowe, performansy, warsztaty, dyskusje, rezydencje artystyczne oraz praktyki kuratorskie związane z ekologią dźwięku, architekturą, naturą i medycyną. Od roku 2015 festiwal zaprezentował około 250 projektów artystów z całego świata, a wiele z nich powstało na zamówienie podczas rezydencji artystycznych w Sokołowsku –  uzdrowiskowej miejscowości usytuowanej w Sudetach Środkowych, gdzie w XIX wieku w budynku zaprojektowanym przez wybitnego architekta Edwina Opplera, niemiecki lekarz Dr. Hermann Brehmer założył pierwsze na świecie sanatorium chorób płuc. Krajobraz gór otaczających Sokołowsko, poniemiecka XIX-wieczna architektura czy wspaniałe powietrze zawsze były nieodłącznymi atrybutami działań na polu sztuki dźwięku i wszelkiej refleksji na temat sztuk dźwiękowych. 

Program tegorocznej edycji festiwalu to również projekty zainicjowane przez HILO – Norwegian-Polish Platform for New Music Development – platformę stworzoną do współpracy pomiędzy polskimi i norweskimi artystami, kuratorami, edukatorami i organizatorami działającymi na polu szeroko rozumianej muzyki nowej.

Projekt HILO jest realizowany przez Fundację Sztuki Współczesnej In Situ i Międzynarodowe Laboratorium Kultury w Sokołowsku. Partnerami projektu są: nyMusikk – Norway’s centre for contemporary music, Sanatorium of Sound Festival, Only Connect Festival, Punkt Festival, Uniwersytet w Agder, Sokołowsko Jazz, Avant Art Festival, Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA, Fundacja Ładne Historie oraz Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Projekt HILO jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Działania 2 Poprawa dostępu do kultury i sztuki Programu Kultura w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021. 

Projekt jest współfinansowany przez rządy Czech, Węgier, Polski i Słowacji w ramach Grantów Wyszehradzkich Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego. Misją funduszu jest promowanie idei zrównoważonej współpracy regionalnej w Europie Środkowej.